Broeiplaats, een plek om te connecteren

Solidariteitsproject via het European Solidarity Corps

Wanneer we met andere organisaties samenwerken, op de ogenblikken waarop we onszelf opentrekken, dat zijn de momenten waarop ik besef dat we iets in beweging zetten.

Broeiplaats

Ann-Sophie Tollet is samen met 4 andere jongeren de drijvende kracht achter solidariteitsproject Broeiplaats, een on- en offline residentie- en presentatieplek voor jonge kunstenaars in Leuven. Hoe maken ze met dit project het verschil voor de lokale jongeren? En hoe maak je van een cultuurproject een solidair project?

“Het begon allemaal toen ik samen met mijn klas van Sint-Lucas in Brussel op zoek was naar een tentoonstellingsruimte. We kwamen toen uit op Stelplaats, wat toen nog niet Stelplaats heette. Samen met mijn medestudenten Nienke, Sarah, Mieke en Ines zijn wij toen de vraag gesteld of we mee wilden werken aan het kunstenluik binnen deze ruimte. Daaruit is Broeiplaats ontstaan.”

Missie

“We willen laagdrempelig kwaliteit leveren.” Broeiplaats vormt de brug tussen amateurkunsten en professionele kunsten. Het project bestaat uit twee onderdelen: een residentieplek voor beginnende kunstenaars en een presentatieplek waarbij jongeren worden aangespoord om in aanraking te komen met kunst. “Je hoeft geen kunstopleiding te volgen om bij ons te belanden” onderstreept Ann-Sophie. “Wat Broeiplaats net zo interessant maakt is dat er een wisselwerking is tussen professionele kunstenaars, curatoren en iets minder professionele kunstenaars. We willen een plek zijn om connecties te maken. We bieden ondersteuning aan de beginnende kunstenaars als ze hier nood aan hebben. Zo organiseren we workshops voor skills die ze nog willen ontwikkelen. We organiseerden al sessies over houtbewerking, metaalatelier en zeefdrukken. Wat je nog niet weet, kan je leren.”

Stelplaats – de ideale plek voor een solidariteitsproject

Broeiplaats gebruikt de ruimte van Stelplaats in Leuven, wat vroeger de oude bussenopslagplaats van De Lijn was. Buiten het atelier van Broeiplaats, kan je in Stelplaats ook een bar, restaurant, skatepark, repetitieruimtes, sportclub, nachtclub, tot zelfs een fietsenmaker vinden. “Stelplaats is een ruwe diamant; een blank canvas waarop je kan experimenteren en een atypische plek waar atypische dingen gebeuren. Waar alles mag, waar het niet erg is als je faalt, waar jongeren kansen krijgen.”

Ann-Sophie vertelt hoe Broeiplaats in de zomer tentoonstelt in de grote ruimte en hoe dit helpt om de brug te vormen tussen jongeren uit verschillende leefwerelden. Zo is het bijvoorbeeld perfect normaal dat de skaters komen kijken naar wat de kunstenaars aan het doen zijn. Tijdens de nachtactiviteiten in Stelplaats is er altijd een resident (kunstenaar die op dat moment aan het tentoonstellen is) aanwezig en loopt er een tentoonstelling, aangepast aan de muziekstijl en de sfeer van de activiteit. Op deze manier kunnen ze ook weer andere jongeren in contact laten komen met kunst.

Familie

Dat de groep goed overeenkomt is een understatement. “Het voelt echt aan als een familie.” Ann-Sophie vertelt hoe ze streven naar een community waarin iedereen zichzelf kan zijn en zich deel voelt van de groep. De zomerresidentie (grotere tentoonstelling die de hele zomer loopt), waarbij niet één, maar vijf kunstenaars samen tentoonstelden, is één voorbeeld van vele. Zo plannen ze bijvoorbeeld ook excursies naar kunstenaarsateliers in met de groep en wekelijkse samenkomsten waarbij er wordt gekookt.

Persoonlijke impact

Ik vraag Ann-Sophie naar de persoonlijke impact van dit project. Ze vertelt me hoe haar ervaringen bij Broeiplaats haar studiekeuze hebben beïnvloed. “Toen ik mijn bacheloropleiding Vrije Kunsten op Sint-Lucas (School of Arts in Brussel) had afgewerkt, kwam ik op een kruispunt. Uiteindelijk koos ik voor de educatieve master in plaats van de gewone master. Ik genoot zo van mijn functie binnen Broeiplaats - dat eerste contact met de kunstenaars zijn - dat ik besefte dat ik zo’n functie als job wou doen. Om als leerkracht of als atelierdocent met jongeren te werken. Dat culturele aspect speelt bij mij een grote rol, dat is ook in mijn educatie belangrijk geweest. Ik haal veel energie uit anderen motiveren om creatief te zijn en om kunst te maken. Ik heb door Broeiplaats geleerd dat educatie ook op een andere manier kan gebeuren dan achter de schoolbanken. Dat niet-formeel leren is even belangrijk.”

Door van het begin betrokken te zijn bij Broeiplaats, heeft Ann-Sophie ook heel veel skills verworven die niet meteen met haar opleiding te maken hebben. “Ik heb onder andere geleerd hoe ik mails moest schrijven, hoe ik een Instagram-pagina kon dirigeren, hoe te werken met jongeren, hoe je in een team werkt en hoe conflicten op te lossen.”

Kruisbestuiving

Wanneer mogelijk slaat  Broeiplaats de handen in elkaar met andere jongerenorganisaties en kunstenaars. Een samenwerking met de Brusselse kunstenaar Eric Van Uytven (die het Broeiplaatsatelier omtoverde tot een nachtwinkel) of een samenwerking met Nachtplan en Brahim Tall (die samen een tentoonstelling hebben opgezet): Broeiplaats gaat geen uitdaging uit de weg. Ann-Sophie vertelt hoe deze samenwerkingen de meerwaarde biedt voor hun project. “Deze momenten zorgen ervoor dat de residenten iets mogen doen dat ze nog nooit gedaan hebben. Het zijn momenten waarop we onze sterktes laten zien en er ook trots op kunnen zijn. Het is makkelijk om je als kleine organisatie in twijfel te trekken en je af te vragen waarom je doet wat je doet, maar het zijn net de momenten waarop je beseft waarom deze organisaties net zo belangrijk zijn voor de jeugd.”

Wanneer we met andere organisaties samenwerken, op de ogenblikken waarop we onszelf opentrekken, dat zijn de momenten waarop ik besef dat we iets in beweging zetten.
Ann-Sophie Tollet

Corona en de toekomst

Het team van Broeiplaats bruist van talent, creativiteit en ideeën, maar ook bij hen gooien de coronamaatregelen roet in het eten: “Onze kunstenbar is niet doorgegaan (een maandelijkse open bar), lezingen, kunstscreenings en toonmomenten van de residenten, een boekje over de residenten… We mochten de kunstroute georganiseerd door Labo, een collectief uit Leuven, mee hosten, maar die is niet doorgegaan.” Toch blijft het team positief over de toekomst: “We blijven doorgaan en we blijven op zoek gaan naar manieren om ons project toch te laten doorlopen. We hopen dat we in de toekomst ons team kunnen uitbreiden met andere jonge kunstenaars die ook het verschil willen maken en uiteindelijk de fakkel doorgeven aan de volgende generatie van jonge makers.”

Een team van jongeren dat zich dagelijks inzet voor de lokale jeugd, het is duidelijk dat we nog veel van dit project mogen verwachten. Ik ben alleszins heel enthousiast.

“Ook een shout out naar Hans (onze begeleider voor de subsidieaanvraag), Sander en Laura van Stelplaats en het hele team van Broeiplaats: Niel, Nienke, Mieke en Ines. Zonder jullie had Broeiplaats nooit geweest wat het nu is.”

Zelf deel uitmaken van het project als deel van het team of als resident? Dat kan zeker! Neem een kijkje op de website van Broeiplaats en stuur een mailtje naar broeiplaats [at] stelplaats.be.

Subsidies en hoe je je eigen solidariteitsproject kan opstarten

Broeiplaats ontving in 2019 als solidariteitsproject subsidies van het European Solidarity Corps. “We willen JINT zo hard bedanken voor de kans die we hebben gekregen. Het heeft gezorgd dat we echt een niveau hoger hebben kunnen schakelen met het project.”

Ik stel Ann-sophie de vraag of ze andere jongeren zou aanraden om ook een solidariteitsproject op te starten: “Gewoon doen! Niet bang zijn als er iets niet lukt. Dan pas kan je jezelf verbeteren en jezelf prikkelen om verder te gaan. Het is een ervaring die je je hele leven gaat bijblijven en je gaat helpen om jezelf te ontplooien. Wees niet bang om niet origineel te zijn, je groep maakt dat je samen iets uniek vormt en maakt.”

Heb je ook een idee om jouw buurt, stad, provincie beter te maken? Wil je bijvoorbeeld een evenement organiseren om de jongeren in jouw regio bij elkaar te brengen? Zet net als bij Broeiplaats met een groep van minstens 5 jongeren een vernieuwend vrijwilligersproject op met een sterke lokale impact; er is van alles mogelijk!

Lees er alles over op europeansolidaritycorps.be.

Verhaal geschreven door Evelyn Twadrous, stagiair bij JINT vzw in 2021

Lees verder