De ‘goesting’ en passie van Europese vrijwilligers

Europees vrijwilligerswerk via het European Solidarity Corps

Niet wat de vrijwilliger gestudeerd heeft, noch welke ervaring, maar welke goesting en passie zit daarachter en daarmee aan de slag te gaan.

De Wissel vzw

Hoe vindt een Estse vrijwilliger haar draai in landelijk Wezemaal?

We spoelen de tijd even terug naar september 2020. Tweeëntwintigjarige Lea vertelt ons over haar afgelopen jaar in België als European Solidarity Corps vrijwilliger, wat ze eruit leerde en hoe het haar veranderde. Nele, afdelingsverantwoordelijke op Centrum Molenmoes (De Wissel), vult als verantwoordelijke voor zowel lokale als internationale vrijwilligers het plaatje aan.

Een begeleidingsnetwerk voor jongeren en jonge gezinnen

Nele: “De Wissel is een organisatie in de jeugd- en gezinszorg en de samenleving.Voornamelijk het begeleiden van jongeren die op een of andere manier hun weg kwijt zijn in de maatschappij. Er zijn ondertussen 7 verschillende afdelingen.” In een ervan, Centrum Molenmoes (Wezemaal), ontvangt De Wissel kwetsbare jongeren. Daarnaast is er een hele wisselwerking van activiteiten: een voltijdse alternatieve dagbesteding tijdens de schoolperiode; touwen-, laagparcours en een blote-voeten-pad; activiteiten met paarden en hippotherapie. Centrum Molenmoes is ook de thuis van de internationale vrijwilligers: ze wonen er samen in 1 gebouw dat dienst doet als (t)huis met 4 kamers, eigen keuken en living.

Maar dat wil niet zeggen dat de vrijwilligers daarom enkel in deze afdeling te vinden zijn. “Lea bijvoorbeeld heeft heel veel in de Switch gewerkt, dat is een goede 2 kilometer van bij ons, met de fiets dus eigenlijk. In De Switch vind je een leefgroep en contextbegeleiding van het zelfstandige wonen.” Hier zijn het meestal begeleidingen van meisjes met een individueel traject naar een duidelijk toekomstplan.

Er was eens… EVS

Nele is afdelingsverantwoordelijke op Centrum Molenmoes. Daarnaast is ze projectverantwoordelijke bij ‘Stretch it’ (touwen-, laagparcours en een blote-voeten-pad) en doet de teamopvolging van het dagbestedingsproject (Rizsas). Alles wat met vrijwilligers te maken heeft (zowel de lokale als de internationale vrijwilligers) zit ook bij haar.

Vanwaar het idee om internationale vrijwilligers een plek te geven binnen de werking van De Wissel? Nele: “Ik heb zelf EVS (European Voluntary Service, de voorloper van het European Solidarity Corps) gedaan, dan een beetje blijven plakken bij het internationale jeugdwerk en ben heel lang vrijwilliger geweest bij Via vzw. Op een bepaald moment was ik conciërge op Rizsas en ik had zoiets van: komaan man, dit is gewoon dé plek om zo een vrijwilliger te ontvangen.”

Kansen op de lange én korte termijn

In september 2007 startte de eerste internationale vrijwilliger bij De Wissel, het begin van een mooie traditie. Want naarmate het aantal afdelingen van De Wissel groeide, groeide het aantal vrijwilligers mee: Van 1 vrijwilliger bij Rizsas naar 4 à 5 per jaar momenteel in verschillende projecten: “We nemen iemand die echt graag met jongeren wilt werken, iemand die met dieren wilt werken enz. Op die manier proberen we een combinatie van takenpakketten samen te stellen.”

“We hebben heel lang met lange termijn projecten gewerkt maar sinds dit jaar zijn we ook met korte termijn projecten begonnen. In november – december bijvoorbeeld vanuit Georgië en dan 2 weken iemand vanuit Slovenië. We kiezen effectief voor gasten die op een of andere manier wel botsen in de maatschappij of die anders nooit zo een culturele ervaring op zouden doen.”

Goesting en passie

Internationale vrijwilligers geven vaak een ander soort input en kunnen een nieuwe wind laten waaien door je organisatie. Op welke basis selecteert Nele de vrijwilligers? “Eigenlijk gaat dat over welke goesting en passie een vrijwilliger heeft. Niet zo zeer van wat die gestudeerd heeft, noch welke ervaring, maar welke goesting en passie zit daarachter en daarmee aan de slag te gaan.”

Je geeft niet alleen een vrijwilliger nieuwe kansen, voor de omgeving biedt dit mogelijkheden. Lea: “We helpen met het werk, maar zijn geen begeleider, we zijn iets daartussen. Dus krijgen wij contact met de jongeren en kunnen zo een brug vormen tussen de jongeren en de begeleiding. De jongeren bij De Wissel zien via ons een stukje van het buitenland. Die ervaring laat hen zien dat er mogelijkheden zijn, zoals de taal is mogelijk om te leren, wat je krijgt als buitenlandse vrijwilliger en jongeren gaan dan misschien ook zoiets doen.”

Er even tussenuit

Lea uit Estland is 22 en na een Bachelor Biologie en Genetische Studies had ze even nood aan iets anders. “Leerkrachten op mijn school hebben ook zo een vrijwilligersjaar gedaan. Toen was dat nog EVS en zij hebben het gedaan en die hebben daarover verteld. Toen was ik niet zeker dat dat iets voor mij was, maar later heb ik daar meer en meer van gehoord en gedacht van: ja, dat is goed, want dan kan ik een beetje reizen, een ander land zien, misschien een ander taal leren en een ander werk proberen. Ik moet daar niet gaan werken, maar ik kan proberen of het iets voor mij is of niet. Eerst was ik aan het denken om iets in biologie te doen, maar ik was die projecten aan het zoeken en daar kwam het uit dat eigenlijk, misschien is het beter om iets anders te doen, iets anders te proberen.”

In Estland vond ze een zendorganisatie en via hen ontdekte ze de European Solidarity Corps database. “Ik was niet direct voor een specifiek land aan het zoeken, ik dacht ‘ja ik zal liever een project vinden wat ik echt graag doe’. Ze vond een project met paarden in De Wissel voor een medeleerling in haar school en stuurde op goed geluk ook maar enkele aanvragen in voor zichzelf. “Dan heb ik een antwoord gekregen van Nele: ‘Ja, jouw applicatie is perfect voor onze andere projecten en wat heb je gedacht om misschien deze projecten te doen.’ Eigenlijk was ik niet voor dat project aan het zoeken, maar het project is naar mij gekomen.”

Takenpakket

Lea: “Ik had zo een combinatie met 2 verschillende projecten. Zo heb ik in Rizsas gewerkt en daar waren mijn taken koken en verschillende crea workshoppen. Ik heb daar in de tuin gewerkt en een van mijn kleine projecten dat ik gestart heb is: we krijgen zo eten van de winkels en we hebben een systeem gestart om alles te organiseren. 1 keer per maand krijg je ’s avonds veel dozen eten en dan alles in de diepvriezer, alles opschrijven en eigenlijk tijdens de dag proberen te zeggen: ja, we gaan niet naar de winkel, we gaan dit gebruiken van de diepvriezer. Zo dus een systeem inwerken dat de mensen meer eten gebruiken wat we al hebben.”

“Ik heb ook in de Switch gewerkt, daar was zo een samenleving, zo samen koken, samen kuisen, ’s avonds karaoke of film kijken, gezelschapspelletjes spelen. Eigenlijk zo kleine taken, maar altijd een connectie met de jongeren zoeken. Bijvoorbeeld ik ga handschoenen breien, ik ga dan naar de meisjes en vraag welke kleur ik moet kiezen. Ik heb zo een kleedje gebreid en ging naar de meisjes van welke model dat ik zou gebruiken, welke kleuren ga ik kiezen, want zo altijd iets vinden om die mee in actie te krijgen.”

Corona

Ook in De Wissel had corona een impact: konden en wilden de vrijwilligers blijven? Nele: “Uiteindelijk zijn ze allemaal gebleven en eigenlijk hebben die onze werking verdergezet. Omwille van de beperkingen waren we met een kleine bubbel van De Wissel-medewerkers en de internationale vrijwilligers. Op zich hebben ze wel hun draai kunnen vinden, anderzijds, ja, het sociaal leven viel helemaal stil. Het samenleven tussen de vrijwilligers liep al moeilijk en nu moesten ze plots 24 op 24u met mekaar omgaan. Dat zorgde voor nog meer spanningen. Ze hadden daarvoor hun bezigheden buitenshuis met elke zijn hobby of sociaal netwerk waardoor dat dat allemaal werkte en dat viel allemaal een stukje weg. Dat was wel een proces om te zoeken hoe we daar mee om gaan. Ik ben daar intensief bezig mee geweest maar had door corona daar tijd voor.”

Ondanks het feit dat het geen gemakkelijke periode was, ziet Lea de positieve kanten ervan in: “Ik was gelukkig dat ik nog kon werken. Als ik niet meer kon werken, dan was ik al terug gegaan naar Estland. Ik nam meer de rol van begeleider over, en ik zocht meer contact met jongeren waarmee we werken. Door corona kon ik enkel beperkt mensen zien en heb ik meer connectie gezocht met mijn team. Zo hebben we meer samengewerkt met het team. Mijn Nederlands is vanaf begin corona beter gegaan omdat ik niet veel Engelse contacten meer had.”

Van toerist naar een thuis in België

Na een turbulent jaar valt het Lea zwaar om te vertrekken. “De eerste dag voelde ik mijzelf een toerist in een ander land en de laatste dag was ik eigenlijk, had ik mijn gezin, collega’s, die jongeren, die plaats, dat gaat echt zo, ik voelde me thuis in België.” De kampen, het kajakken met de jongeren zijn ervaringen die ze koestert, maar vooral haar afscheidsfeestje komt naar voren als een emotionele maar mooie herinnering. “Wat ik zeker ga missen, ik had echt mijn plek daar, mensen met wie ik muziek speelde. Ik voelde mijzelf thuis op die plek daar en ik ga die plek missen. Ik ben nu aan het zoeken om hetzelfde werk hier te vinden, omdat ik nog nooit zo een werk gedaan had krijg ik het gevoel dat dat eigenlijk iets voor mij is en dat ga ik echt missen.”

Trots is ze vooral op haar kennis van het Nederlands na een jaar. “In het begin van het jaar dacht ik dat ik nooit een interview kon geven aan iemand in het Nederlands, dat ik over mijn jaar zo gewoon kan spreken. Ik was echt gereserveerd, maar ik ben nu echt meer open, ook voor nieuwe ervaringen. Daarover ben ik echt wel trots op.”

  • Wil je graag meer weten over De Wissel en hun projecten? Neem dan zeker een kijkje op hun website.
  • Zien jullie het wel zitten om een internationale vrijwilliger te ontvangen in jullie organisatie? Ontdek hoe dat kan via het European Solidarity Corps.
  • Of heb je zin om in Lea’s voetsporen te treden en je ook te engageren voor een project in het buitenland? Lees meer over vrijwilligerswerk via het European Solidarity Corps.

De foto’s bij dit verhaal werden genomen door VonkDesign tijdens het zomerprogramma van De Wissel voor kinderen in de buurt.

Lees verder